A deputada do BNG Rosana Pérez preguntou na Comisión de Pesca do Parlamento polos vertidos que o pasado mes de xaneiro deixaron unha mancha de hidrocarburos no litoral da zona da Ribeiriña e que provocou a activación do Plan Territorial de Continxencias por Contaminación Mariña Accidental de Galicia (Camgal).
Pérez reclamoulle á directora do Instituto Tecnolóxico para o Control do Medio Mariño, Covadonga Salgado, respostas sobre a procedencia destes vertidos e sobre as medidas a tomar pola Xunta a partir dos resultados das súas investigacións, “máis alá de botarlle a culpa a todo o mundo coma un neno pequeno”. Tamén demandou aclarar os niveis de hidrocarburos permitidos, despois de que o pasado 21 de marzo a dirección xeral de Desenvolvemento marítimo informase á confraría da Pobra da suspensión da actividade marisqueira pola elevada presenza dos mesmos na zona”.
Diante desta situación, Pérez asegura que “se fai máis necesaria que nunca unha restitución da zona, polo que emprazou á Xunta que colabore coa administración estatal para a elaboración dun proxecto que contemple a recuperación definitiva da mesma, na que se inclúa a compra e derrube da antiga Hadasa, cuestión que esquivou a responsable do Goberno galego. Tamén é preciso para a deputada nacionalista que se leven a cabo “as accións precisas e eficaces para evitar novos vertidos ás praias e ao mar”.
Segundo comentou na súa intervención a deputada do Bloque, nun primeiro momento, a Consellería do Mar atribuíu a procedencia do vertido ao sistema de tubeiras dos depósitos de gasóleo das instalacións da antiga fábrica de fariñas e pescados de Hadasa, en estado de abandono dende hai anos. Días máis tarde, a Xunta barallou a posibilidade de que a orixe estivese nos terreos recuperados pola Demarcación de Costas do Estado e ocupados anteriormente pola conserveira La Onza de Oro.
De feito, segundo explicou a portavoz de Mar do BNG, a Xunta manifestou ter un informe emitido pola propia Demarcación de Costas onde se recoñece que na execución das obras de rexeneración da zona no seu momento se observaron dous depósitos de hidrocarburos enterrados e en mal estado, que non foron retirados no seu momento. “Dende cando tiña a Xunta ese informe?” preguntou, “porque de telo desde hai tempo ninguén entendería que ata o e agora non lle solicitase a Costas a retirada dos depósitos”.
Despois dos primeiros vertidos de xaneiro e cando a xunta anunciou que levaría a cabo unha investigación para determinar as súas causas, volvéronse rexistrar novos casos a finais dese mes. Pérez criticou que a Xunta, a día de hoxe, non lle entregase os informes sobre a orixe dos vertidos, tal e como solicitou en febreiro o BNG acolléndose ao artigo 9 do regulamento do Parlamento.
“Supoñemos non só que eses informes existen senón que a propia Xunta llos facilitou ao PP para que presentase dilixentemente iniciativas no Senado”, deslizou, estrañándose de que “a Xunta lle propoña outra analítica a Costas porque esta estaba incompleta ao tempo que teñen tan claro de onde proceden os vertidos —da conserveira La Onza de Oro, cuxos terreos son titularidade de Costas─ que se atreven a esixir a solución do problema ao Senado”.
En todo caso, e ante a elevada presenza de hidrocarburos na zona, o 21 de marzo a directora xeral de Desenvolvemento Pesqueiro informou á confraría da Pobra da suspensión da actividade marisqueira e a Xunta acusou nunha nota de prensa a Costas e ao Concello de “abandono de funcións” na vertedura por hidrocarburos: a Costas polas analíticas incompletas e ao Concello polo informe urbanístico en relación coas instalacións de Hadasa. “Se a parcela que está provocando os problemas é titularidade de Costas, por que lle seguen pedindo ao Concello responsabilidades?”, preguntou.
A necesaria recuperación da Ribeiriña
Na súa exposición na Comisión 8ª, Rosana Pérez recordou a actividade industrial na zona da Ribeiriña, onde se asentaron a conserveira La Onza de Oro , pechada en 1988 e, contigua a ela, a fábrica de fariña e peixe Hadasa, que rematou a súa actividade en 2003, ambas con repercusións negativas para a veciñanza, que padeceu durante moitos anos fortes cheiros e que veu como se desvalorizaban os terreos ou como a xente fuxía a outras zonas da Pobra ou da comarca.
É por iso que a as veciñas e veciños viñan reclamando melloras mesmo antes de que cesase a actividade industrial, que non chegaron ate o ano 2011, cando se desmantelou a vella conserveira e se acondicionou unha ampla zona para o desfrute do público. Xa daquela, o Goberno municipal anunciaba unha segunda fase na que Costas incluiría a compra e derrube da antiga nave industrial de Hadasa, pero a negociación entre a Administración estatal e os acredores da empresa non deu froitos.
A continuidade do proxecto de recuperación do borde litoral da Ribeiriña comezado no 2011 foi retomado no ano 2023, malia que Hadasa permanece no mesmo sitio “nun avanzado estado de deterioro que mesmo pon en risco o medio ambiente as persoas”, como xa ocorreu, advertiu a deputada da zona.
