A tona e o leite

Cando era pequena, os meus avós tiñan unha vaca no soto da súa casa de Becerreá e subían o leite coa súa tona, da cal a miña avoa facía unhas deliciosas galletas. Era este o único xeito en que nunca fun quen de inxerir esta substancia que dende sempre me provoca vascas. A tona, por se alguén non se decata, é esa capa de graxa que se forma na superficie do leite cando este se deixa ao aire; creo que da aversión a esta substancia parte tamén a miña aversión xeral á superficialidade.

Dun tempo a esta parte presenciamos como certos temas se afrontan precisamente dende a tona, dende o residual e superficial. De xeito sobranceiro destacan os achegamentos á discriminación de xénero e á súa expresión máis extrema e última, a violencia contra as mulleres. Nesa tona pegañenta atopamos cada día minutos de silencio de institucións que quitan medidas de apoio ás vítimas ou campañas ridículas de "exaltación da muller" máis propias de réximes pasados que de gobernos responsables cara un problema que ameaza as vidas do 50% da poboación.

Aínda por riba, no canto de traballar contra os estereotipos de xénero e na análise da masculinidade, hai a quen lle proe máis que lle lembren a súa responsabilidade que as cifras do horror nos lembra o 24-N. Só así podemos comprender a reacción do Sr. Núñez Feijóo despois da interpelación da parlamentaria Ana Pontón que, nunha linguaxe vinculada ao discurso crítico dos feminismos, lle pediu claramente que se posicionase como parte do problema da violencia de xénero ou como elemento da solución.

A estratexia de Núñez Feijóo: perrencha para silencia a crítica e eludir a responsabilidade e de paso para facer esquecer que por debaixo da tona está o leite. O leite amargo das que vivimos día a día a violencia, das que acompañamos as vítimas, das que levamos anos, moitos, saíndo á rúa e forzando o sistema a cambiar. Das que sinalamos, e somos escarniadas por iso, que o problema da violencia de xénero, é que cada vez que un home levanta a man, acoitela, incendia a casa coa muller dentro, secuestra unha rapaz para violala, insultala e di cala que ti diso non sabes, ten ao seu nome todas as propiedades de xeito que ela estea en situación de desprotección económica, cada vez que un mozo lle mira o móbil á súa parella e controla como viste... ten un sistema completo detrás que xustifica e que reforza a súa impunidade. O mesmo que integran xuíces que liberan violadores.

Resulta tan amargo como irónico que un partido que se opón sistematicamente a todas as medidas que apoian as vítimas da violencia e os cambios estruturais necesarios (a introdución da materia de educación para a cidadanía, por exemplo), que tentou retroceder a lei do aborto, agora pretenda erixirse en defensor das mulleres e no canto de mirar o que ten que cambiar e mellorar e escoitar a aquelas que estamos no día a día, como Ana Pontón, se preocupe en facer ruído na prensa e ir de ofendido.

Un partido que ataca, ademais, as mulleres máis vulnerables: as migrantes co seu discurso racista aberto, as trans coa súa lei de identidade de xénero irrelevante, as mulleres do rural co recorte de servizos e recursos (dende os buses ata os sanitarios), as mulleres maiores e as propias funcionarias a quen, por se non o sabían, obrigou este 25-N a sumarse só á campaña oficial da Xunta, coartando así a súa liberdade de difundir e apoiar outros enfoques e ideas. E agora o problema non van ser estas cousas, senón falar delas.

Se cadra o que pasa é que o Sr. Feijóo e o seu partido pasaron demasiado tempo indo a restaurantes finos de Santiago deses que dan "tona" cos amorodos, e pensan que é algo digno e fino estar por enriba do que acontece na sociedade, que poden inventar esa realidade paralela na que adoito viven. Mais o certo é que a tona ao final é graxa, é o que sobre e que, no mellor dos casos, vale para facer galletas e comelas, como facía a miña avoa. E iso é o que en Galicia precisamos, transformar por fin esa tona nalgo nutritivo, alporizándose menos e sachando moito máis. E iso está na nosa man, no traballo e cada día e nese que se fai cada catro anos.

Artigo publicado en El Progreso e Diario de Pontevedra o 3 de decembro de 2018.