Amor polo galego en Santiago: o 17 xa está aquí

A seguir reproducimos a Declaración de Compromiso coa Lingua Galega feita onte polo BNG de Santiago e lida nun acto público pola responsábel local, Goretti Sanmartín:

DECLARACIÓN DE COMPROMISO COA LINGUA GALEGA

Santiago de Compostela é un espazo privilexiado para lle darmos continuidade ao idioma que nos foi transmitido polas xeracións anteriores e que temos a responsabilidade de conservar, desenvolvéndoo e modernizándoo para se situar nas mellores condicións posíbeis, coa intención de llelo ofrecer en herdanza aos seres humanos que decidan traballar, vivir e gozar nestas terras. O pobo compostelán orgullouse sempre do emprego do galego e, fronte a outros lugares que mostran unha casuística moi complexa, reivindicou con forza e entusiasmo o seu uso e foi un foco irradiador de compromiso lingüístico.

E toda a grandeza desta empresa aconteceu quer dunha maneira espontánea, respondendo á tradición das clases populares que o mantiveron vivo, quer dun xeito consciente, coa pretensión de o converter no máximo instrumento de cultura e de creación sen por iso esquecer a coherencia de ser levado a todos os ámbitos e de poder ser utilizado en todas as circunstancias.

En Compostela, din, houbo moitas persoas que se comprometeron co galego, que fixeron deste a súa lingua, porque si, porque lles petou e dou a gana. Se noutrora o galego foi lingua de prestixio literario e saber agarimado por todas as clases sociais, en tempos máis recentes a súa universidade provocaba o estudantado cunha magnífica campaña que nos facía pensar nalgunha cousa que non puidésemos facer en galego. “Pensa en algo que non poidas facer en galego”, desafiábannos unha serie de interrogantes que facían que deitásemos os nosos prexuízos sobre a herba que rodeaba as escolas e as facultades, que os pendurásemos das pólas das árbores, que os clasificásemos para podérmonos dirixir a eles de un en nun, coa intención de os irmos neutralizando devagariño.

E dese reto saímos tantas persoas a demostrarmos coa nosa vida, coas nosas accións, que é posíbel vivir en galego e que Santiago de Compostela ten de continuar a ser o referente para o resto do país, porque conseguiu recuperar falantes, porque foi o lugar onde moitas persoas deron ese primeiro paso para seren falantes do melloriño, tan galegofalantes coma tod@s @s demais.

En Santiago a sociedade civil deu conquistado un espazo de expresión para o galego

En momentos difíciles para a lingua, a sociedade civil articulada logrou conquistar o espazo de expresión da creación e da reivindicación para o galego e continuou esta andaina coa súa irrupción nos comercios e aqueles carteis de rebaixas que ateigaron os escaparates, co seu exhibirse con fachenda nas cartas dos restaurantes, coa súa aposta polo teatro nos formatos máis libres e dispares que poidamos imaxinar, co descubrimento de que cada un/unha de nós levo un/unha contacontos dentro e que non abondan os numerosos bares, pubs, bibliotecas ou locais sociais para recoller tantas palabras, para rachar os lugares onde as depositamos e para volvelas ganduxar de novo.

Unha pequena fábrica de sociolingüistas potenciais

Santiago é, pois, unha pequena fábrica de sociolingüistas potenciais, todo o mundo a descubrir o resto, a se pór na pel d@s outr@s, a se recoñecer como integrantes dun mesmo proxecto nacional que ten na lingua a súa principal razón de ser.

E, como non podía ser doutra maneira, Santiago foi lugar de atracción para outros pobos, para outras culturas, para outras linguas, para coñecermos outras maneiras de ver o mundo desde a nosa particular. Que nada do que nos pedimos e declaramos hoxe ten a ver co feito de sermos mellores nin especiais senón co feito de sermos únic@s e irrepetíbeis e de desexarmos dialogar e apreixar outras realidade sen renunciarmos á nosa particular cosmovisión. Que é de xustiza que cadaquén poida desenvolver as súas potencialidades e é ben triste que existan persoas neste país que non saiban ler nin escribir nin falar na lingua en que cantou a Rosalía que temos perante nós e que parece estarnos a repetir unha e outra vez aquilo de que

Crerán algún que porque, como digo, tentei falar das cousas que se poden chamar humildes, é porque me explico na nosa lingua. Non é por iso. As multitudes dos nosos campos tardarán en ler estes versos, escritos a causa deles, pero só en certo modo para eles.

É a ética que defendemos a que nos leva a lle esixir á clase política en xeral, e aos gobernantes municipais en particular, que non deixen esmorecer o compromiso co idioma pois este compromiso constitúe un trazo de seu do pobo compostelán.

Que non ataquen as fondas raíces

Solicitamos con firmeza que non ataquen as fondas raíces que a lingua foi deixando medrar, enredando, tecendo, xuntando, que non continúen a tentar levantar estes alicerces do chan para se ergueren e voar e desaparecer, porque as persoas que habitamos Compostela converterémonos nas súas vixías desde esas gárgolas que Otero Pedraio quixo situar entre o ceo e a terra e que poboan en todos os recunchos da Compostela máis histórica e desde alí observaremos o comportamento daquelas persoas que din defender os intereses da cidadanía e denunciaremos –e non só a través da choiva- os seus incumprimentos con este país.

Compremetémonos a saír á rúa coa perigosa intención de falar en galego, de cantar en galego, de berrar en galego

Desde aí sopraremos para lles darmos ás aos nenos e ás nenas que ano tras ano percorren as rúas de Compostela, como as de tantas outras cidades galegas, para afirmaren que queren aprender en galego e vivir en galego. Denunciamos a instalación na hipocrisía que só permite un lixeiro verniz de galego nalgunha que outra ocasión e comprometémonos a saír á rúa coa perigosa intención de falar en galego, de cantar en galego, de berrar en galego.

A lingua galega fai de Santiago unha cidade moito máis monumental do que parece nunha primeira ollada

Queremos, pois, neste 14 de maio, insistir en que a lingua galega non é un valor acrecentado que poidamos unir ao noso currículo para nos mostrarmos máis competentes. A lingua galega é a única maneira que temos de percorrer o espazo que se move desde Grixoa a Conxo, desde Busto a Marrozos , desde Figueiras a Carballal, desde a capela de San Fiz á carballeira de Santa Susana, desde a Finca do Espiño á rúa das Letras Galegas, desde a Colexiata de Sar á rúa de San Pedro.

A lingua galega é a que fai que esta cidade sexa moito máis monumental do que parece nunha primeira ollada feita desde o exterior, desde o alto, desde o lonxe. Non é a Berenguela a que nos chama, son as gárgolas, esculturas feitas a imitación dos penedos da natureza, que nos lembran unha e outra vez que temos unha obriga que cumprir: non renunciarmos á lingua, continuar a llela transmitir ás xeracións vindeiras da única maneira posíbel neste contexto que nos rodea, falándoa, escoitándoa, léndoa, escribíndoa, mellorándoa, devecendo por ela.